PAU / E 624
Livre de comptes, censier en occitan médiéval.
Clichés numériques (G. F., M. P., Ph. R.):
Photos 575 – 579 non daté occitan. Transcription et notes J. Roux
Pas d’incipit : suite d’une ou plusieurs pages manquantes d’un acte consignant l’achat en espèces par différents personnages de rentes levées en nature (céréales , vin , foin, volailles, cire…) par les châtellenies de Segur, Excideuil, Moruscle, Bonneval, Ans, Thiviers, Saint-Yrieix et Aixe.1- (photo 575)
Item Girart Vidal, prebòst de Segur (1), achaptet lo jorn meteys tot lo demoran deu blat(2) de la renda : froment, setgle, avena, sò es asaber LX sestiers e eymina(3) de froment [ …(déchirure) … …] de setgle , IIc LXIX cestiers d’av[ena …(déchirure)…]. Item XXII saumas(4) de vi, chascuna [… (dechirure) …] de cera, chascuna XVIII deniers. Item XXXIX tressas(5) [.. (déchirure)..] quartas de fe, chasque tressa III sòls. E promès(6) a pagar au termes desús(7) sò que se monten las chausas desús dichas, e obliguet se per arrest de son còrps(8)
Item achaptet P. Rotgier de Segur XL sestiers de froment, XL sestiers de setgle, XL d’avena, deu blat degut a Peyzac per lo bladatge(9) ; e promès a pagar au termes desús dichs 6 au pretz que los autres 6 avian achaptat
2- (photo 576) Eyschiduelh(1)
Esteve Brontaut achaptet [ trou] deu blatz e deu vis(2) de la dicha chastelania : V C XL sestiers de froment, chasque sestier eu pretz de V sòls ; item II C L sestiers de setgle, chasque sestier IIII sòls ; item M. sestiers de mestura(3) e d’avena, chasque sestier l’u per l’autre(4) III sòls ; item III C saumas de vi, chasque sauma XL sòls. E monten a V C liuras, que promès a pagar la meytat a la S. Johan e l’autra meytat a la Senht Yriey ; e donet plegas(5) [Girdot](6) Faure e Ramundin Jaubert de Colaures, e s’en obligueren, e chascú per lo tot, per arrest de lors còrps si mestier(7) es.
Ebble La Brossa, prebòst d’Eyssiduelh, achaptet LXX galinas degudas en la dicha chastelania, chascuna VI deniers ; item XLVIII chapòs, chascú XII deniers ; item XXV liuras de cera, chascun(a) II sòls. E promès a pagar la valor que se monten a la Senht Yriey.
3- Moruscle(8)
Gui La Brossa, prebòst de Moruscle deu compret deu blat de la chastellania de Moruscle C VII sestiers e eymina(9) IIII mosdurieras(10).. de froment a la mesura de Moruscle, chasque sestier V sòls ; e II C LXXI sestiers de setgle, chasque sestier III sòls menhs II deniers ; item CX sestiers de mestura, chasque sestier III sòls VI deniers ; item III C XXVIII sestiers e eymina 9 d’avena, chasque sestier II sòls VI deniers ; item IIII XX X galinas, chascuna VII deniers ; II chapós II sòls, XII liuras de cera, chascuna XX deniers ; Item I sestier de [vi] 6 VIII sòls. E montan las dichas chausas a VII XX III liuras, VI sòls, IX deniers, que promès a pagar la meytat a la Senh Johan e la meytat a la Sencht Yriey ; y affiet(11) P. Guilhem Peló qui s’en obliguet, e chascús per lo tot, lo divenres apres las Roazós(12).
4 - (photo 577)
Girau de Marcilhac, bayle de la bastida Bona Val(1), achaptet lo blat que el devia per la dicha beylia(2), sò es asaber : VI sestiers de setgle a la mesura de Bona Vau, chasque sestier(3) et XLII sextiers d’avena a la dicha mezura, chasque sestier l’u per l’autre X sòls ; e monta a XXIII liuras, las quals promès a pagar la meytat a la Senh Johan e la meytat a la Senht Yriey ; e obliguet se e sos bes(4) per arrest de son còrps.
5- Hans(5)
Reymon Gru et Seguí Peys d’Ans achapteren los blatz de la dicha chastelania, sò es asaber : XII C XXIII sextiers, I eyinina(6) e I mosdurieyra de froment a la mezura d’Eyschiduelh, chasque sestier V sòls, et XI C LXXI sextiers. de mestura, chasque sestier III sòls ; item III C XLVIII sextiers una eymina et III mosderieyras d’avena a la dicha mezura, chasque sestier II sòls ; e monten en soma II C IIII XX XI liuras VIII sòls V deniers ; la qual soma promeyren a pagar li dich Reymon et Seguís, la meytat a la Senh Johan e l’autra a la Senht Yriey ; e obligueren se l’u per l’autre e chascú per lo tot, et per arrest de lors còrps ; e deven donar plegas davan lo prebòst.
6- (Photo 578) Tiviers
Lo blat de Tiviers achaptet Johan deu Puey a Cornhac, sò es asaber : VI XX sestiers de froment a la mezura d’Eychiduelh, chasque sestier V sòls ; item XXVI sextiers de setgle, chascun sestier a la dicha mezura IIII sòls ; item III C XI sestiers de mestura e d’avena, chasque sestier a la dicha mezura III sòls l’u per l’autre, e en outra(1) de sus C sòls que montet lo dich blat per encharzida(2) ; e monta la soma en argent, comptatz los C sòls d’encharzida : IIII XX VI liuras XVII sòls torn. ; de la qual soma promès a pagar la meytat tan solamen, sò es asaber XLIII liuras VIII sòls VI deniers, per sò quar no aretent(3) mas la meytat deu dich blat ; las quals XLIII liuras VIII sòls VI deniers promès a pagar la meytat a la Senh Johan e l’autra meytat a la Senht Yriey ; y affiet(4) P. Bernart Mouran(5)
Olivier Blanquet, prebòst de Tiviers, Esteve Mosnier e Bernart Mouran de Tiviers retengren(6) l’autra meytat deu dich blat, de consentimen deu dich Johan deu Puey au pretz que el avia mes el dich blat si cum desús es escrich. E promeyren 6 a pagar au termes dessús dichs, e obligueren se l’u per l’autre e chascú per lo tot, si es la soma que monta, de qué deven respondre, XLIII liuras VIII sòls VI deniers.
7- (Photo 579)
Helias de Nòuvila achaptet prebòst de Senht Yriey achaptet lo blat que el devia per razó deu dich prebostat, sò es asaber : LXX sestiers de froment, chasque sestier a la mezura de Senht Yriey au pretz de III sòls VI deniers, e III C XIX sextiers de setgle, chasqú sextier II sòls VI deniers, III C LXXIIII sextiers d’avena e VIII XX X sextiers de mestura, chascun sestier l’u per l’autre XX deniers ; item VI XX VI galinas, chascuna VII deniers. E monten las chausas desús dichas : C III liuras II deniers, que promès a pagar la meytat a la Senh Johan e l’autra meytat a la Senht Yriey.
8- Aycha(1)
Gui La Bona Font asaptet tost(2) los blats d’Aycha, sò es asaber : C XIII sestiers de froments per lo prets de IIII sòls VIII deniers lo sestier ; e C LXXIII sestiers de setcle per lo pretz per lo pret de II sòls VIII deniers lo sestier ; V C XVII ras(3) e quarta e demia d’avena per lo prets de VII deniers lo ras, e [ trou] C [L](4) gallinas, cascuna per lo prets de VII deniers ; e XXXVIII trossas de fe, chascuna per lo prets de V sòls.
Item Gui Ber[n]art(5) e R. de la Bossaria per [L] 3 sestiers de froment a V sòls VI deniers lo sestier, e [L] 3 sestiers de setcle a IIII sòls lo sestier, e IIC sestiers d’avena e de panit(6) a II sòls IIII deniers lo sestier, a paiar la meytat a la Senh Johan e l’autra a la Senht Iriey(7)… [ taché, illisib